

Pod redakcją Aleksandry Szwedo
Wydawnictwo: Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Rok wydania: 2025
Format: 24,5 × 32
Oprawa: twarda
Liczba stron:160
Ilustracje: czarno-białe
Język: polski i angielski
ISBN 978-83-66788-53-4
[...] Prace fotograficzne Zdzisława Beksińskiego charakteryzują się niezwykłą różnorodnością tematyczną od malarskich pejzaży po abstrakcyjne kompozycje, a także fotograficzne reportaże. Sięgając po niepokojące motywy związane ze śmiercią, przemijaniem oraz mrocznym erotyzmem, Beksiński wyzwalał w widzu niepokój i zmuszał do konfrontacji z najgłębszymi pragnieniami i lękami. Być może właśnie w tym tkwi źródło jego niegasnącej popularności.
W ciągu lat wizerunek Beksińskiego jako artysty w świadomości odbiorców zredukowano do epitetów takich jak „przerażający”, „niepokojący”, „mroczny” czy „tajemniczy”. W odpowiedzi na te stereotypy pragniemy ukazać fragmenty jego twórczości, które pokażą, że był artystą i człowiekiem poszukującym,
niespokojnym, rozdartym, a zarazem niezaspokojonym i rozczarowanym. Na wystawie „Fenomenalny. Zdzisław Beksiński” zaprezentowanej w Muzeum Sztuki Współczesnej – Oddziale Muzeum Narodowego we Wrocławiu zaakcentowana została wyjątkowa relacja z Jerzym Lewczyńskim oraz Bronisławem Schlabsem, która doprowadziła do powstania pojęcia „antyfotografia”. Tych trzech artystów, mimo odmiennych postaw i poglądów, zorganizowało w 1959 r. jedną z najważniejszych wystaw w historii polskiej fotografii – „Pokaz zamknięty”.
Nieocenioną wartość mają listy Beksińskiego do Jerzego Lewczyńskiego. W intymnej korespondencji artysta dzieli się swoimi oryginalnymi pomysłami – od erotycznych sesji w rzeźniach po koncepcje związane z zakładami pogrzebowymi. To właśnie tu odnaleźć można wątki dające wgląd w to, co wydaje się fundamentalne dla jego twórczości.
Beksiński był osobą otwartą i przyjacielską, co pokazuje realizacja Bryła życia Zdzisława Beksińskiego w sali immersyjnej Pawilonu Czterech Kopuł, siedzibie Muzeum Sztuki Współczesnej – Oddziału Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Jej autora Normana Leto (właśc. Łukasza Banacha) łączyła z Beksińskim długoletnia korespondencyjna przyjaźń. „Bryła życia” to autorski koncept będący próbą wykroczenia poza tradycyjne pojęcie portretu i uchwycenia esencji istnienia. Leto wykorzystuje dane biograficzne osoby, którą ma zobrazować (np. liczbę potomków, ważne wydarzenia życiowe, liczbę odwiedzonych krajów), opracowuje je i na ich podstawie generuje abstrakcyjny kształt – tytułową bryłę życia. Praca ta zaprasza widza do nowego sposobu spojrzenia na życie Zdzisława Beksińskiego, nie poprzez jego twórczość i powierzchowne interpretacje, lecz przez doświadczenia, które tę twórczość kształtowały. [...]
[...]Wystawa „Fenomenalny. Zdzisław Beksiński” pokazuje artystę nie tylko jako geniusza, ale przede wszystkim jako niepokornego pioniera, nieustannie poszukującego nowych form wyrazu. Odpowiada na pełne zaskoczenia reakcje zwiedzających na wieść o znakomitych fotografiach artysty, których zespół w kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu ustępuje wielkością jedynie zbiorom Muzeum Historycznego w Sanoku. Prezentowane na wystawie zdjęcia to wykonane przez Beksińskiego odbitki, które on sam uznał za najlepsze.[...]
Aleksandra Szwedo